خواص گز چیست ؟ هرآنچه که باید از گز بدانید! (معرفی گز های ایرانی)

نوقای اصفهان که با نام گز اصفهان نیز شناخته می شود ، شیرینی خوشمزه ای هست که در شهر اصفهان تولید می شود . گز با بافت نرم و کشسان خود ، محبوب ایرانی ها و توریست های خارجی است . جالب است بدانید ، هیچ شیرینی ایرانی به اندازه گز در میان مردم جهان شناخته شده نیست . یکی از جذاب ترین جنبه های گز اصفهان ، تنوع باورنکردنی آن است . گز به صورت سنتی ، با استفاده ترکیبی از شکر ، شربت گلوکز ، سفیده تخم مرغ و گلاب کاشان تهیه می شود .

علاوه بر شکر ، گز اصفهان را می توان با شیرین کننده های جایگزین همچون عسل یا انواع شربت میوه درست کرد . استفاده از عسل به گز حس یک شیرینی طبیعی می بخشد و طعم آن را بهتر می کند . در این مقاله از موراتوس به خواص گز و هر آنچه که باید از گز بدانید خواهیم پرداخت با ما همراه باشید .

 

گز چیست ؟

گز اصفهان از متداول ترین شیرینی های سنتی ایران است که در اکثر موارد از گزانگبین (گزخوانسار) ، شکر ، سفیده تخم مرغ و مغز پسته یا بادام تولید می شود . سابقه تولید این محصول به بیش از چند قرن می رسد و یکی از محصولاتی که به عنوان اولین صادارات کشور در زمان آقا محمد خان قاجار به جهان عرضه می شد . گز از معدود شیرینی هایی است که در آن از آرد ، نشاسته و روغن استفاده نشده و با وجود ماندگاری زیاد هیچ ماده افزودنی غیر طبیعی قبیل رنگ ها ، اسانس ها و نگهدارنده ها در ساخت آن بکار نمی رود و درجه مرغوبیت آن بستگی به نسبت مقدار گزانگبین( گز خوانسار) به مقدار شکر اضافه شده دارد . در گذشته تولید گز خوانسار جوابگوی تقاضا برای آن بود و قیمت آن نیز به مراتب پایین تر بود بطوری که در ساخت نوعی گز (موسوم به نیمانیم) تا 50% از گز خوانسار استفاده می شد . به علت کاهش چشمگیر برداشت ، گزانگبین درسالهای اخیر با مان های مشابه مثل ترنجبین و شیر خشت جایگزین گردیده است .

 

انواع مدل های گز

به طور کلی مواد اولیه تمامی مدل های گز اصفهان مشابه یکدیگر می باشند اما با استفاده از اضافه کردن برخی مواد اولیه به آن و یا تغییراتی در مدل های ظاهری می توان تنوع زیادی در خرید گز داشت. مواد اولیه ترکیبات گز عبارتند از: انگبین های طبیعی همچون گزانگبین ، ترنجبین و یا عسل طبیعی ، سفیده تخم مرغ ، گلاب ، شکر ، انواع مغز ها همچون مغز بادام ، پسته و...

اما با استفاده از تغییراتی در مدل و یا ترکیبات گز می توان آن را در طعم و مدل های گوناگون به بازار عرضه کرد تا برای خرید گز اصفهان مشتریان گزینه های مختلفی را پیش رو داشته باشند. به طور کلی چیزی در حدود 9 مدل گز اصفهان امروزه تهیه و تولید می شود که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم نمود .

• گز آردی
• گز لقمه ای
• گز برشی
• گز انگشت پیچ
• گز سکه ای
• گز شکلاتی
• گز شکن دار
• سوهان گزی
• گز نرم

 

 

خواص گز

گز به دلیل بالا بردن سطح هموگلوبین خون ، در تقویت عمومی بدن و بالا رفتن انرژی بسیار موثر است . به همین دلیل است که گز برای درمان کم خونی نیز مفید است . از طرفی وجود ویتامین های  A, C, E در گز ، خاصیت آنتی اکسیدانی به آن بخشیده است . مصرف گز سبب تقویت سیستم ایمنی بدن و مقاوم شدن در برابر سایر بیماری ها می شود .

یکی از موادی که در گز خودنمایی می کند وجود مغزهایی همچون پسته و بادام است که باعث می شود خواص گز افزایش یابد .

پسته یکی از پرانرژی ترین مغزها در بین بقیه خشکبار می باشد و کالری زیادی را به بدن می تواند منتقل کند . وجود مواد مغذی و ترکیبات معدنی زیادی که در این مغز کوچک وجود دارد ، سبب برطرف شدن و یا کاهش برخی از مشکلات جسمی هم می شود .

مثلا پسته سرشار از عنصر آهن است و با مصرف مداوم و درست پسته در طول روز، کسانی که دچار کم خونی هستند می توانند تا حدودی این کمبود را در بدن خود جبران کنند.

همچنین پسته دارای مقادیر زیادی ویتامین E است که این ویتامین خود در سلامتی پوست و مو و ناخن نقش آفرین است. چون مغزها ترکیباتی گیاهی هستند سرشار از فیبرند و به این ترتیب می توانند در بهبود و سلامت دستگاه گوارش از جمله یبوست، مؤثر باشند. همه خواص پسته در واقع خواص گز نیز هستند. از دیگر خواص گز می توان به موارد زیر اشاره کرد .

• تقویت کننده عمومی بدن

گز را می توان یکی از مواد بسیار مفید در تقویت عمومی و همچنین افزایش انرژی بدن معرفی کرد. با توجه به این که مصرف گز به افزایش هموگلوبین خون در بدن کمک می کند، از آن در درمان کم خونی استفاده می شود. در واقع گز با جبران کم خونی بدن، به افزایش تقویت عمومی کمک می کند .

• خاصیت آنتی اکسیدانی

یکی از مهم ترین خواص گز، خاصیت آنتی اکسیدانی آن می باشد. وجود انواع ویتامین ها مانند ویتامین E و C در گز باعث شده است که از آن به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی نام برده شود. این ویژگی می تواند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و مانع از بروز بسیاری از بیماری ها همچون سرطان و بیماری های قلبی و عروقی شود .

 

 

• بهبود عملکرد مغز

حتما شنیده اید که می گویند خوراکی های شیرین باعث بهبود عملکرد مغز می شوند. گز هم به عنوان یک خوراکی شیرین از این موضوع مستثنی نیست. از طرفی مغز های به کار برده شده در ترکیبات گز می تواند باعث بهبود عملکرد مغز شده و حافظه را تقویت نماید. برای مثال مغز های به کار برده شده در ترکیبات گز شامل پسته، بادام و گردو می باشد که هر یک از این مغز ها به نوبه ی خود در تقویت حافظه نقشی موثر دارند .

• پیشگیری از پوکی استخوان                

با توجه به این که یکی از ترکیبات گز، شهد انگبین می باشد، می توان آن را ماده ای مفید برای پیشگیری از پوکی استخوان بیان کرد. علت این موضوع را می توان مقدار بالای کلسیم در شهد انگبین معرفی کرد که در تقویت استخوان ها نقشی موثر دارد .

• پیشگیری از یبوست با گز

یکی دیگر از خواص گز خاصیت ضد یبوست بودن آن است. با توجه به این که شهد انگبین به عنوان نوعی ملین نیز شناخته می شود، استفاده از آن در تهیه ی گز باعث شده است که این خاصیت نیز در گز وجود داشته باشد. بهترین مسهل برای افراد مسن و کودکانی است که دچار یبوست می شوند. همین خاصیت باعث شده است که خوردن گز از ابتلا به بواسیر نیز جلوگیری نماید .

• خواص گز و آرامش اعصاب

با توجه به این که گز منبع عظیمی از ماده ی معدنی منیزیم می باشد می توان آن را نوعی آرامبخش معرفی کرد. همچنین گز در کنترل اضطراب و استرس های روزانه بسیار مفید می باشد. خوردن گز از این جهت برای خانم های بارداری که دچار استرس هستند توصیه می شود و خانم های باردار می توانند از این خواص گز بهره ببرند. البته خانم های باردار در خوردن گز باید جانب احتیاط را رعایت نمایند و از خوردن بیش از اندازه آن خودداری نمایید .

 

 

• خواص گز برای زیبایی و تقویت پوست

انواع ویتامین های موجود در گز مانند ویتامین E آن را به ماده ای مفید برای حفظ سلامتی پوست تبدیل کرده است. علاوه بر این چنین ویتامین هایی در گز باعث شده اند که از آن به عنوان یک پاک کننده بدن یاد شود. هنگامی که بدن از سموم و آلودگی ها پاک می شود اولین نشانه های آن بر روی پوست دیده می شود. بنابراین یکی از خواص گز زیبایی و تقویت پوست می باشد .